Thị trường
Doanh nghiệp Việt
Với sự lên ngôi của ngành chăn nuôi trong nước trong những năm gần đây, sản xuất thức ăn chăn nuôi rõ ràng là một thị trường béo bở, nhưng các doanh nghiệp trong nước hiện vẫn đang hoàn toàn lép vế.
Ngoại áp đảo
Theo chiến lược phát triển ngành chăn nuôi, Việt Nam cần tới 18-20 triệu tấn thức ăn công nghiệp; đến năm 2015 và năm 2020 là 25- 26 triệu tấn. Thị trường thức ăn chăn nuôi Việt Nam có doanh số hàng năm lên tới 6 tỷ USD và mức tăng trưởng luôn trong khoảng 13-15%/năm. Sự hấp dẫn của thị trường này đã lôi cuốn đủ mặt các tập đoàn sản xuất thức ăn nhất nhì thế giới vào Việt Nam như: CP Group (Thái Lan), Cargill (Hoa Kỳ), NewHope (Trung Quốc)…
CP Group (CPG) cho hay, đến năm 2014 sẽ có thêm 6 nhà máy thức ăn chăn nuôi tại Việt Nam. New Hope cũng có kế hoạch tương tự. Công ty TNHH Thức ăn chăn nuôi Kyodo Sojitz (KSF) của Nhật Bản đã đưa vào hoạt động một nhà máy có công suất 200.000 tấn/năm tại Long An. Vào năm 2012, Công ty Cargill Việt Nam đã khánh thành nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi thứ 9 tại Việt Nam, đưa công suất lên 1 triệu tấn/năm và dự kiến tăng lên 1,5 triệu tấn/năm từ năm 2015.
Nhưng câu chuyện không đơn giản ở việc mở rộng quy mô của doanh nghiệp nước ngoài mà ẩn chứa đằng sau đó là những rủi ro cho ngành chăn nuôi Việt Nam. Thức ăn chăn nuôi chiếm tới 70% chi phí chăn nuôi và có khả năng quyết định giá thành sản phẩm khi bán ra thị trường. Đến nay, CPG đã phát triển thành một chuỗi chăn nuôi khép kín, từ sản xuất con giống (lợn, gà), thức ăn chăn nuôi cho đến chế biến thực phẩm. CPG hiện đang nắm giữ 40% thị phần thịt gà công nghiệp, 50% thị phần trứng gà công nghiệp, 18-20% thị phần thức ăn gia súc tại Việt Nam. Công ty này cũng đang nắm 5% tổng đàn heo (trong tổng số 32 triệu con/năm của Việt Nam). Trong đó, doanh thu từ thức ăn chăn nuôi chiếm 52,6%, còn lại là doanh thu từ các sản phẩm khác. Mặc dù đã có 3.000 cửa hàng, nhưng CPG sẽ xây dựng thêm 10.000 cửa hàng bán lẻ trên cả nước.
Nội lép vế
Thị trường thức ăn chăn nuôi Việt Nam có doanh số 6 tỷ USD/năm và mức tăng trưởng luôn trong khoảng 13-15%/năm |
Ông Phùng Khôi Phục, Phó Tổng giám đốc Dofico cho biết, Proconco đang có thế mạnh thức ăn chăn nuôi cho cá tra. Do đó, chiến lược phát triển tiếp theo của Proconco là nâng cao tỷ lệ sản xuất, tiêu thụ thức ăn chăn nuôi cho gia súc, gia cầm và đã xây dựng các trại giống để thử nghiệm sự hiệu quả các sản phẩm mới.
Tương tự, Công ty Thủy sản Hùng Vương (HVG) thực hiện chiến lược M&A để làm chủ việc sản xuất thức ăn cho tôm cá. Đầu năm nay, Hùng Vương đã mua 5,63 triệu cổ phiếu của Công ty cổ phần Thức ăn chăn nuôi Việt Thắng (VTF) nhằm tăng tỷ lệ sở hữu từ 28,54 lên 55,31%. VTF là doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi hàng đầu tại đồng bằng sông Cửu Long với công suất 350.000 tấn/năm. Công ty có ba nhà máy, gồm nhà máy Sa Đéc 1, 2 và nhà máy Lai Vung. Mục tiêu đến năm 2014, VTF nâng tổng công suất lên 480.000 tấn/năm và đầu tư phát triển thêm ngành sản xuất thức ăn gia súc, gia cầm và thức ăn cho thủy sản khác. Việc đưa VTF trở thành công ty con giúp HVG tiết kiệm được rất lớn chi phí thức ăn chăn nuôi. Ngoài ra, Hùng Vương cũng mua lại Nhà máy sản xuất Thức ăn thủy sản Việt Đan với giá trị 74 tỷ đồng, công suất 100.000 tấn/năm. Điều này sẽ làm cho năng lực sản xuất thức ăn cho cá của Hùng Vương tăng lên nhiều lần. Một thành viên gián tiếp của HVG là Công ty cổ phần Thức ăn thủy sản Hùng Vương Tây Nam với công suất 150.000 tấn/năm cũng là nguồn cung cấp thức ăn thủy sản với chi phí thấp cho các vùng nuôi của HVG. Việc sở hữu nhiều nhà máy thức ăn chăn nuôi là "bàn đạp" phục vụ cho mục tiêu chiếm 25-30% trên tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành (khoảng 3 tỷ USD) vào năm 2015 của HVG.